Mide Bulantısı Neden Olur?

Mide bulantısı neden olur? sorusunun cevabı kişiden kişiye göre değişmekle birlikte çeşitli fiziksel, ruhsal ve çevresel faktörü kapsar. Bulantı, bazen basit bir nedenden kaynaklanır; bazen de önemli bir sorunun belirtisi olarak ortaya çıkar. Mide bölgesinde rahatsızlık verici, huzursuz edici bir his olarak kendini gösterir. Bulantılar kimi zaman kusma ile sonuçlanır, kimi zaman da kusma olmadan yaşanır.

Mide Bulantısı Tipleri

Mide bulantısı çeşitli türlere ayrılır. Bunlar; kronik, akut, psikojenik, fizyolojik, periferik ve santral olarak sıralanabilir.

• Kronik Mide Bulantısı: 1 haftadan uzun bir süredir devam eden mide bulantıları kronik olarak kabul edilir.
• Akut Mide Bulantısı: 1 haftadan az süren bulantı tipidir.
• Psikojenik (psikolojik) Mide Bulantısı: Stres, kaygı bozukluğu, korku, depresyon gibi durumlarda ortaya çıkan bulantı tipidir.
• Fizyolojik Mide Bulantısı: Vücudun olumsuz bir duruma karşı refleks olarak gösterdiği bir tepkidir.
• Periferik Mide Bulantısı: Sindirim sisteminde veya farklı organlarda meydana gelen sorunlardan kaynaklı mide bulantısıdır.
• Santral Mide Bulantısı: Kötü bir yemek görmek, ani bir hareket ve benzeri faktörlerin tetiklemesiyle başlayan mide bulantısıdır.

Mide Bulantısı Nedenleri

Bulantı ve kusma başlı başına bir hastalık olarak kabul edilmez. Gelip geçici hafif mide bulantılarının, seyrek aralıklarla görülen kusma şikâyetlerinin altında çoğunlukla ciddi bir şey yoktur. Fakat bunlar sık sık tekrarlanıyorsa, şiddetli oluyorsa tedaviyi gerektiren bir rahatsızlık söz konusu demektir. Ayrıca bu durumun nedeni kişinin genel sağlık durumuna, yaşına ve hormon düzeylerine göre de farklılık gösterir. En yaygın mide bulantısı sebepleri aşağıda sıraladık:

Bebeklerde Mide Bulantısı Neden Olur?

• Farklı bir mamaya geçiş yapmak: Bebeğinizi uzun süredir tükettiği bir mamadan uzaklaştırıp farklı bir mama verdiğinizde bulantı-kusma şikayeti yaşıyorsa yeni verdiğiniz mamanın içinde bebeğinize uygun olmayan içerikler olabilir. Eğer sadece tat ve koku sebebiyle kusma problemi yaşıyorsa belirli bir zaman sonra bu durum ortadan kalkacaktır. Farklı bir mamaya geçtiğinde yaşanılan bulantı-kusma ve ishal tarzı durumlarda bebeğinize bu mamayı vermeye devam etmemeniz tavsiye edilir.
• Yanlış mama seçimi: Bebeğinize uygun olmayan mama türleri sindirim sistemini zorlayacak, dolayısı ile bulantının sebep olduğu huzursuzluklara yol açacaktır. Bu yüzden mama seçiminde bebeğinizin yaşı, ihtiyaçları önemli rol oynamaktadır.
• Soğuk algınlığı: Tüm yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de soğuk algınlığı gelişebilir, yetişkinlere göre bağışıklık sistemi çok zayıf olan bebeklerin bu gibi durumların oluşacağı ortamlarda bulunmaması gerekir.
• Virüsler: Bağışıklık sisteminin oldukça zayıf olduğu minik dostlarımızda virüsler mide-bağırsak familyasını doğrudan etkilediği için virüs tabanlı bulantı-kusma şikayetleri oldukça sık görülebilir.
• Ağlama krizi
• Mide-bağırsak geçişinde darlık
• Bazı gıdalara alerjisi olması
• Beslenme sonrasında gazının çıkarılmaması
• Şiddetli öksürük
• Ek gıdaya geçiş döneminde olması (Yeni besinlere alışmaya çalışırken bulantı şikayetiyle karşılaşması normaldir.)
• Bebeğin anne rahminde fazla amniyon sıvısı yutmuş olması: Bu durum bebeğin doğumundan hemen sonra fark edilebilir. Sağlık kurumlarında gözlemlenerek süreç çok rahat şekilde atlatılabilir.
• Doğumsal metabolik hastalıklar
• Reflü
• Ağzına aldığı yabancı cisimler
• Sindirim sisteminde tıkanıklık; bebeklerde mide bulantısı sebepleri olarak gösterilebilir.

Mide bulantısına kusma, ishal, halsizlik, cilt renginde solgunluk, yüksek ateş gibi semptomlar eşlik ediyorsa bebeğinizi hemen doktora götürmeniz gerektiğini hatırlatmak isteriz. Unutmayın, bebeklerimiz yetişkinlerdeki bağışıklık sistemine sahip değildir.

Çocuklarda Mide Bulantısı Neden Olur?

Çocukların bağışıklık sistemi bebeklere göre çok daha iyi olduğu için çocuklarımız bebekken etkilendikleri şeyden etkilenmez. Bunlardan ziyade onlar için daha yeni olan ya da yetişkinleri de etkileyebilen şeylerden etkilenirler. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Süt alerjisi
• Gıda zehirlenmesi
• Viral enfeksiyonlar
• Çok fazla yemek yeme
• Yol tutması
• Ülser
• Mide zarında iltihap (Gastrit)
• Yetersiz beslenme
• Susuz kalma (Dehidrasyon)
• Aşırı öksürük ile seyreden yüksek ateşli hastalıklar bunlardan bazılarıdır.

Eğer bulantı, yemek yedikten kısa bir süre sonra ortaya çıkıyorsa besin zehirlenmesinden veya sindirim sistemi problemlerinden şüphelenilir. Bununla beraber, salmonella gibi bakterilerin yol açacağı semptomlar daha uzun süre sonra gerçekleşebilir. Bu yüzden çocuklarınızda 1 günden fazla süren, gün içinde sürekli tekrarlayan mide bulantısı ve kusma şikayetlerinde bir uzmana çıkarmanız faydalı olacaktır.

Hamilelikte Mide Bulantısı Neden Olur?

Bunun temel sebebi, hormon düzeylerinde meydana gelen değişikliklerdir. Artış gösteren gebelik hormonu bulantıya yol açabilir. Öte yandan hamilelikte yetersiz beslenme, stres, yoğun kokulara maruz kalma gibi durumlar mide bulantılarını artırabilir. Hamilelik-Gebelikte mide bulantısı hakkında çok daha detaylı bilgi almak isterseniz şu makalemizi okuyabilirsiniz: Hamilelikte Mide Bulantısı

Sabahları Mide Bulantısı Neden Kaynaklanır?

• Mideyi üşütmüş olmak
• Akşam alkol almış olmak veya yemeği fazla kaçırmak
• Kan şekeri seviyesinde azalma
• Uykusuzluk
• Migren bunlardan bazılarıdır.

Detaylı bilgi için, sabahları mide bulantısı neden olur? Başlıklı yazımıza uğrayabilirsiniz.

Yetişkinlerde Mide Bulantısı Nedenleri Detaylı Liste

Bebeklerde ve çocuklarda mide bulantısına yol açan çeşitli faktörler diğer yaş grupları için de geçerlidir. Onların yanı sıra yetişkinlerde görülen farklı problemler midenizin bulanmasına sebebiyet verebilir. Bunları maddeler halinde şöyle ifade edebiliriz:

• Yağlı ve baharatlı yiyecekler tüketmek: Mideniz sürekli olarak her yiyeceği sindirebilecek durumda olmayabilir, bu anlarda tükettiğiniz ağır besinleri sindirmekte zorluk çekeceği için bu durumdan kurtulmak için kendisini boşaltma ihtiyacı duyacaktır. Bu anda mide beyne gönderdiği sinyaller ile midenizin bulanmasına sebep olacak ve genellikle de kusma refleksi geliştirecektir. Yağlı ve baharatlı yemeklerden kaynaklı oluşan bulantı şikayeti genellikle kusma sonrası son bulmaktadır.
• Sıvı kaybı: Özellikle spor aktivitesi sırasında ter ile kaybedilen sıvı yerine konulmadığında karşılaşılan durumdur. Vücut gereğinden fazla sıvı kaybı sonrasında tansiyonu düşürür ve bu da dolaylı yoldan mide şikayetlerine sebep olabilir.
• Kanda kalsiyum oranının yükselmesi: Vücutta kalsiyum seviyesi yükseldiği takdirde savunma mekanizması devreye girer ve daha fazla kalsiyum tüketmemek adına ve vücudun dengesi bozulduğuna dair sinyal vermek için mide bulantısı şikayetleri meydana getirir.
• Bağırsakta veya midede oluşan enfeksiyonlar: Bağırsaklarda bulunan yararlı bakteri sayılarında azalma ya da herhangi bir sebepten oluşan yaralardan dolayı bağırsaklarınız düzgün çalışamaz. Sindirim sisteminde bu tür bir işleyiş bozukluğu ise genellikle mide bulantısı şikayetine ve ishale sebep olur.
• Aşırı alkol kullanımı: Aşırı alkol alımı ilk etapta mide familyasını bozsa da ardından bağırsaklar familyasını da etkilemektedir. Mide ve bağırsağın iç dengesini bozmasına rağmen aşırı alkol alımı sonrası midenizin bulanmasının temel sebebi beyinde oluşturduğu sarhoşluktur. Beynin denge mekanizması dahil tüm fonksiyonlarının çalışmasını sekteye uğratan alkol alımı nedeniyle mide bulantısı ve kusma şikayetleri yaşamak son derece doğaldır. Dur noktanız geldiğinde alkol alımını sonlandırmanız bu gibi şikayetlerin önüne geçecektir.
• Yoğun parfüm kokusu veya çeşitli kötü kokular
• Psikolojik rahatsızlıklar
• Deniz veya araba tutması
• Baş dönmesi (Vertigo): Kulak içindeki dengemizi sağlayan kristallerin anormal aktiviteleri nedeniyle meydana gelen vertigoda karşılaşacağınız ilk semptom denge kaybı ve baş dönmesine bağlı olan mide bulantısı şikayetidir.
• Ülser, reflü, gastrit ve benzeri mide sorunları
• Şeker veya tansiyon düşmesi
• İlaç kullanımı: Daha önceden kullandığınız veya kullanmadığınız bir ilacı içtiğinizde mide bulantısı şikayeti yaşayabilirsiniz. Bunun temel sebebi genellikle tok karna alınması gereken ilacı aç karna almak kaynaklı olsa da bazen de alerjik tabanlı olabilir. İlaç içtikten sonra ayaklarda uyuşma, baş dönmesi, kusma, mide bulantısı gibi şikayetler yaşıyorsanız acil tıbbi tedaviye ihtiyacınız var demektir. Özellikle hamilelik döneminde kullanılan ilaçların mide şikayetlerini ortaya çıkarması çok daha muhtemeldir. Bu yüzden bu dönemde kullandığınız ilaçları minimumda tutmanız ve doktor tavsiyesi olmayan ilaçları kullanmamanız çok önemlidir.
• Kafaya şiddetli bir darbe almak, kafa travması
• Beyin tümörleri: Beyinde oluşan iyi veya kötü huylu tümörlerin beyninize uyguladığı basınç nedeniyle mide bulantısı şikayetleri yaşamanız oldukça olağandır.
• Bazı kanser türleri
• Çölyak hastalığı: Çölyak hastaları bazı yiyeceklerden uzak durmalıdır, bu yiyecekleri tükettikleri taktirde ilk karşılaştıkları semptom mide bulantısı olmaktadır.
• Bağırsak tıkanıklığı
• Apandisit
• Radyasyon terapisi
• Kalp krizi
• Safra kesesi taşları
• Böbrek taşları
• Menenjit: Beyin ve omurilik etrafındaki zarlarda oluşan iltihaplanmaya menenjit denir. Farklı sebeplerden dolayı ortaya çıkan menenjitte ateş, bilinç değişiklikleri, mide bulantısı, fışkırır tarzda kusma meydana gelebilir.
• Bulimia Nevroza
• İleri evre böbrek yetmezliği
• İç kulak rahatsızlıkları: Meniere gibi iç kulağı etkileyen, işitme ve denge kayıplarına yol açan hastalıklarda bulantı-kusma şikayetlerine sebep olabilmektedir.
• Genel anestezi
• Cerrahi operasyon geçirmek
• Hazımsızlık: Mide bulantısına en çok neden olan durum aşırı yemek tüketimine bağlı yaşanan hazımsızlıktır. Mideniz tükettiğiniz besinleri sindiremediğinde (genellikle çok ve hızlı yemekten kaynaklanır) daha yavaş çalışmaya başlar, yavaş çalışmasına rağmen yine de sindiremiyorsa yediklerinizin bir kısmını ya da tamamını dışarı atma isteği meydana gelir.
• Şiddetli ağrı: Özellikle sindirim sistemi organlarınızda oluşan ağrılar genellikle midenize yansımaktadır. Buna yansıyan ağrı denmekle birlikte bu ağrılar genellikle mide bulantısı şikayetlerine sebep olmaktadır.
• Kimyasal maddelere maruz kalmak: Vücudunuzun alışık olmadığı, vücudunuza zararlı olan bir kimyasal maddeye maruz kaldığınız takdirde vücudunuz vereceği ilk tepki mide bulantısı oluşturarak kusmanızı sağlamak olacaktır. Bu vücudunuzun bir koruma mekanizmasıdır ve olağandır. Bu gibi durumlarda bir sağlık kuruluşuna başvurmanız hayati önem taşır.

Mide bulantısı neden olur? sorusunun cevabı her hasta için değiştiğinden, tedavi yöntemleri de farklılık gösterir. Bu konuda en kapsamlı bilgiyi Mide Bulantısı Nasıl Geçer? başlıklı içeriğimizde bulabilirsiniz.